U bent van harte welkom bij Dat Bolwerck in Zutphen een kijkje in de ‘zangers-keuken’ te komen nemen. Barokspecialisten bij uitstek sopraan Johannette Zomer en tenor Marcel Beekman vertellen dat weekend over de fijne kneepjes van het vak. De Masterclasses zijn dus toegankelijk voor publiek, op zowel 19 als 20 februari, van 9.30-17.00 uur, kosten 10 euro per dag, incl koffie en/of thee. Loop gewoon binnen!

Lees hier een kort interview met Marcel Beekman, die voor het eerst naar Zutphen komt om bij de Zomer Academie Zutphen les te komen geven:

Marcel, je komt bij de Zomer Academie Zutphen tijdens de Bach Work Out lesgeven. Kun je aangeven wat Bach voor je betekent, zeker als tenor zijnde in Nederland.

Bach voelt als thuiskomen, niet alleen omdat zijn werk onderdeel is van ieders muzikale opleiding [en dat was bij mij niet anders: tijdens mijn conservatoriumjaren tussen 1987 en 1993 was het vooral Duits repertoire wat de klok sloeg en naast liederen van Schubert en Schumann was het studeren van Bach-aria’s dagelijkse kost], maar het is verder zo dat de structuur van Bachs muziek zodanig is dat je erg teruggeworpen wordt op je technische vaardigheden alvorens je toekomt aan de onderliggende boodschap en de inhoudelijke schoonheid van de noten, althans zo ervaar ik dat. Het heeft weinig zin om heel dramatisch en theatraal aan de slag te gaan met een cantate-aria als je de soms lastige coloraturen en harmoniewisselingen nog niet onder de knie hebt. Met thuiskomen bedoel ik dus dat je weer even keurig op je algemeen technische basis teruggezet wordt door Bach zelf. En tenslotte is het natuurlijk zo dat Bach in Nederland ook staat voor traditie, dus je weet ook in welk kader concertbezoekers zijn muziek meestal ervaren en waarderen.

Hoe ben je de afgelopen periode doorgekomen? Het was zeker in het begin vast een schok toen alles door Covid tot stilstand kwam.

Dat was het zeker, een schok. Ik zat net voor de laatste stage-rehearsals in een moderne opera in Genève toen het fout ging en alles werd geannuleerd. De gedachte dat zoiets zou kunnen gebeuren was nooit bij me opgekomen: het idee dat je halsoverkop je koffer moet inpakken, je tijdelijke woning moet verlaten en je vlucht terug naar Amsterdam moet omboeken omdat je contract verbroken is door overmacht leek een nachtmerrie en zo voelde het ook. Die dagen in aanloop naar 15 maart 2020 toen zo’n beetje heel Europa dezelfde maatregelen afkondigde waren vreselijk. De onzekerheid en de angst voor wat betreft de toekomst [komt er compensatie en indien ja, hoeveel dan, en als het niet voldoende is wie springt er dan bij? Had ik daarom al jaren geld opzij moeten leggen? Gaat dit lang duren en betekent dit dat ik zal moeten omscholen? Als het lang duurt, moet ik dan mijn appartement verkopen?] was echt fysiek merkbaar. Huilbuien, slapeloze nachten en gevoelens van machteloosheid kwamen voorbij net als bij iedereen vermoed ik. Ik zal niet ontkennen dat ik me ondergedompeld heb in weemoed en een bepaalde mate van passiviteit maar ik heb het getroffen met het feit dat ik toch wel her en der compensatie ontving voor geannuleerde contracten en dus maar ten dele en ook weinig bij de overheid hoefde aan te kloppen. Verder heb ik ook nog een beetje doorgewerkt en vooral enkele contracten in het buitenland gingen wel door toen daar de protocollen voor theaters effectief waren [mondkapjes en registratie was op veel plekken al heel vroeg normaal in tegenstelling tot het eindeloze gesteggel in Nederland]. Het was met name dit laatste, het doorwerken aan producties in het buitenland, dat mij meteen weer activeerde en daardoor merkte ik hoe geweldig dit vak is: er wordt een beroep gedaan op het podiumdier in jou en dan slaat het alarm vanzelf aan [positief bedoel ik]. De adrenaline, levenslust en gezonde ademspanning gingen weer stromen.

Je bent gewend om wereldwijd met allerlei internationaal vermaarde orkesten en dirigenten te zingen. Hoe staat dat in verhouding tot lesgeven, 1 op 1, of zoals in Zutphen, in een Masterclass situatie?

Het is een beetje zoals met wat ik eerder zei over teruggeworpen worden op de basis van je techniek, niet alleen de puur vocale techniek, maar daaraan gekoppeld ook je algemeen muzikale vaardigheid: een leerling is als een spiegel en net zoals je zelf continu het wiel weer net een beetje anders uitvindt dan de dag tevoren omdat je je anders voelt, of omdat het ander repertoire is of omdat er een weersomslag is en het lichaam anders aanvoelt, is het met een leerling ook zo dat je uitvogelt wat werkt en wat niet werkt. Er zijn absoluut concrete standaarden voor bepaalde basisbeginselen maar daarnaast maakt elk individu dat de menselijke stem een totaal uniek instrument is en dat is dus maatwerk. Of het nu om een beginner gaat of een professional, dat maakt niet eens zoveel uit: voel, luister en kijk naar het instrument dat voor je staat en neem dat bij de hand om het nog mooier te laten klinken. Soms is het heel gezond om een tijdje les te geven want dan kom je weer terug op wat ik net omschreef. Die open en individuele en respectvolle benadering van het zanginstrument is iets wat we ook altijd voor onszelf moeten voelen maar soms is dat onder stress [of het nu echt opgelegd wordt door de situatie of dat het misschien zo is dat je het jezelf oplegt omdat jij zelf zo reageert op verwachtingspatronen] best lastig. Hoe ouder je wordt hoe milder, dat merk ik wel, en hoe meer in balans. Misschien is het zelfs zo dat de pandemie gemaakt heeft dat we allemaal wat beter beseffen hoe waardevol de mooie dingen van het leven eigenlijk zijn. Als je zo bekijkt is het verschil tussen werken met een student en het zingen onder een beroemde dirigent niet eens zo groot. Het gaat om een eerlijke en gezonde benadering van hetgeen je op dat moment staat te doen.